Boyunda Lenf Bezi Şişmesi Nasıl Anlaşılır? Nedenleri ve Tedavisi Nedir?

Boyundaki bezeler genellikle yaygın bir enfeksiyona işaret eder ancak bağışıklık bozukluğu veya nadiren bir kanser türü gibi tıbbi bir duruma da işaret edebilirler. Lenf bezleri, vücuttaki bağışıklık sisteminde önemli bir rol oynarlar. Şişmiş lenf bezleri şişmiş bezeler olarak da bilinir. Bu yazıda, boyundaki bezelerin (Boyunda lenf bezi şişmesi) nedenlerini, ne zaman doktora görünmemiz gerektiğini ve tedavi koşullarını öğrenmiş olacaksınız.

Lenf Bezi Şişmesi Nedir?

Lenf düğümleri olarak da adlandırılan lenf bezleriniz, vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinde hayati bir rol oynar. Vücudunuzun diğer bölümlerine bulaşmadan önce virüsleri, bakterileri ve diğer hastalık nedenlerini yakalayan filtreler olarak işlev görürler. Şişmiş lenf düğümlerini fark edebileceğiniz yaygın alanlar arasında boynunuz, çenenizin altı, koltuk altlarınız ve kasıklarınız bulunur.

Şişmiş lenf düğümlerinizin nedeni enfeksiyon ise ve tedavi edilmezse apse oluşabilir. Apseler, enfeksiyonların neden olduğu bölgesel irin topluluklarıdır. İrin sıvı, beyaz kan hücreleri, ölü doku ve bakteri veya diğer istilacıları içerir. Bir apse drenaj ve antibiyotik tedavisi gerektirebilir.

Lenf Bezleri Nerede Bulunur?

Lenf bezi sıvıları, atık maddeleri ve zararlı mikropları toplar ve filtreler. İnsan vücudunda yüzlerce lenf bezi vardır. Lenf bezleri nerede sorusu birçok kişi tarafından merak konusu olmuştur. İnsanların görebileceği veya hissedebileceği ana lenf bezleri şunlardır;

• Çenenin altında
• Boynun her iki tarafında
• Koltuk altlarının altında
• Kasıkların her iki tarafında

Lenf sıvısı, nihayet göğüs bölgesine geri dönmeden önce tüm vücuttaki lenf bezlerinden içeri ve dışarı akar. Bunu yaparken bakteri, virüs ve vücut atık ürünleri gibi zararlı maddeleri toplar ve hapseder. Lenf bezleri sıvıyı filtreler ve onu tuzlar ve proteinlerle birlikte kan dolaşımına geri bırakır. Lenf bezleri ayrıca vücudun lenf sıvısının topladığı mikroplara saldırarak enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan bağışıklık hücreleri içerir.

Bir kişinin geçici bir enfeksiyonu olduğunda lenf bezleri şişebilir. Şişme, lenf bezlerindeki bağışıklık hücresi aktivitesinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Şişliğin yeri genellikle etkilenen bölge ile ilgilidir. Örneğin, bir kulak enfeksiyonu kulağın yakınında şişmiş lenf bezlerine neden olabilirken, üst solunum yolu enfeksiyonu olan biri boyunda şişmiş lenf bezlerini fark edebilir.

Boyunda Lenf Bezi Şişmesi Nasıl Anlaşılır?

Kişiler, boyun kenarı gibi bölgeye hafifçe bastırarak lenf bezlerinin şişip şişmediğini kontrol edebilirler. Şişmiş lenf bezleri yumuşak, yuvarlak yumrular gibi hissedilir ve bezelye veya üzüm büyüklüğünde olabilirler. Bazı durumlarda, lenf bezleri normalden daha büyük görünebilir.

Lenf bezleri vücudun her iki tarafında paralel olarak görünür. İnsanlar her iki taraftaki bezleri kontrol edebilir ve birinin diğerinden daha büyük olup olmadığını görmek için karşılaştırabilir, biri diğerinden büyükse bu muhtemelen şişmeye işaret eder. Şişmiş bezleri olan birçok kişi, ani  hareketler yaparken de ağrı yaşar. Bu tür hareketler arasında boynu keskin bir şekilde döndürmek, başı sallamak veya çiğnemesi zor yiyecekler yemek sayılabilir. Şişmiş lenf bezleri genellikle diğer semptomların yanında ortaya çıkar. Bunlar altta yatan soruna göre değişir ancak boğaz ağrısı, öksürük veya grip benzeri semptomlar içerebilir.

Boyundaki Lenf Bezi Neden Şişer?

Lenf bezi neden şişer konusunda net bir şekilde ifade etmek gerekir ki özellikle baş ve boyundaki lenf bezlerinin şişmesine bir değil birçok farklı durum sebep olabilmektedir. Bu koşullar, otoimmün bozuklukları (bağışıklık sisteminin hatalı çalışması), belirli kanser türlerini ve grip gibi yaygın enfeksiyonları içerir. Sıtma ilaçları ve nöbet önleyici ilaçlar gibi bazı ilaçlar da şişmeye neden olabilir.

Çoğu insan, vücudun yalnızca belirli bir bölgesinde lenf bezi şişliği yaşar. Birden fazla bölge şiştiğinde bu genellikle tıbbi müdahale gerektirebilecek sistemik veya vücut çapında bir hastalığa işaret eder.

1- Enfeksiyonlar

Şişmiş lenf bezlerine neden olabilen enfeksiyonlar çoğunlukla virüs kaynaklı yani viraldir. Yaygın enfeksiyonlar olarak şunları sayabiliriz;

• Soğuk algınlığı
• Grip
• Sinüs enfeksiyonları
• Mononükleoz
• Bademcik iltihabı
• Diş veya diş eti enfeksiyonları
• Boğaz ağrısı
• Cilt enfeksiyonları
• Mantar enfeksiyonları

Bir veya birden fazla lenf bezi bölgesinde şişmeye neden olabilecek daha ciddi enfeksiyonlar olarak da şunları sayabiliriz;

• Suçiçeği
• Tüberküloz
• Kızamık
• Kızamıkçık
• Uçuk
• Lyme hastalığı
• HIV

Ayrıca kedi tırmığı hastalığı olarak adlandırılan kedi tırmığı veya dişlemesiyle meydana gelen hastalık, kedi tırmığı veya ısırması yakınındaki bölgede lenf bezi şişmesine neden olabilir.

2- Bağışıklık Sistemi Bozuklukları

Bağışıklık sisteminde meydana gelen bozukluklar da lenf bezi şişmesine neden olabilir. Sjögren sendromu veya romatizmal eklem iltihabı gibi hastalıklar lenf bezlerinde şişmeye neden olabilecek bağışıklık sistemi bozuklukları olarak sayılabilir.

3- Kanserler

Kanserli yumrular genelde dokunması zordur ve tuhaf bir şekle sahip olabilirler. Yumru herhangi bir sinir hücresine dokunuyorsa bölgede ağrı olabilir. Bu devam ederse, kişi bölgede kısmi uyuşma veya karıncalanma hissedebilir. Diğer nedenlere nazaran çok daha az yaygın olarak, şişmiş lenf bezleri aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir kötü huylu tümörü veya kanseri gösterebilir:

• Lenfoma
• Hodgkin hastalığı
• Lösemi
• Metastazlar veya mevcut bir kanserin yayılması
• Kaposi sarkomu

Belirli risk faktörleri, bir kişinin lenfoma gibi kötü huylu bir lenf sorununa sahip olma olasılığını artırır. Bunlara şöyle örnekler verebiliriz;

• 40 yaşında veya daha büyük olmak
• Erkek olmak
• Beyaz tene sahip olmak

Kötü huylu bir lenf bezi sorunu olan kişiler, bezenin sert veya lastik gibi olduğunu fark edebilir. Ayrıca ateş, gece terlemesi ve açıklanamayan kilo kaybı gibi sistemik semptomlar yaşayabilirler.

4- İyi Huylu Tümörler

İyi huylu bir kitle veya tümör, bir yumru oluşmasına neden olabilir. İyi huylu kitle türleri arasında kistler, fibromlar ve lipomlar bulunur. Bunlar genellikle zararsızdır ve tedavi edilebilir.

Kistler:

Bir kist, sıvı veya atıkla dolu bir kesedir. Kistler bir enfeksiyon sırasında oluşabilir ve zamanla yavaşça dolabilir. Yağ bezlerindeki veya kanallarındaki tıkanıklıklardan kaynaklanan yağ kistleri olabilir. Bölgedeki sivilcelerden kaynaklanan hasar da kistlerin oluşmasına neden olabilir.

Fibromlar:

Fibrom, yumuşak veya sert olabilen yuvarlak bir yumrudur. Genellikle ağız çevresinde bulunurlar ve yaygın değildirler. Genellikle başka semptomlara neden olmazlar ve sıklıkla iyi huylu büyümelerin oluşmasına neden olan kalıtsal bir hastalık olan Cowden sendromu hastalığına işaret edebilirler.

Lipomlar:

Lipomlar, deri altındaki yağ hücrelerinin büyümeleridir. Bir lipom yumrusu yumuşak olur, kolayca hareket eder ve renklenme olmaz. Lipomlar çok yavaş büyüme eğilimindedir, nadiren kanserlidir ve genellikle başka semptomlara neden olmaz.

Kasıkta Lenf Bezi Şişmesi

Frengi ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) , tipik olarak kasık bölgesinde şişmiş lenf bezlerine neden olabilir. Kasıktaki lenf bezleri, kasık lenf bezleri olarak adlandırılır. Tekrarlayan enfeksiyonlar, alt vücut enfeksiyonları ve bacakların yaralanması da kasıkta şişmiş lenf bezlerine neden olabilir.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Çoğu durumda, şişlik azalır ve vücut enfeksiyonla başarılı bir şekilde savaştıktan sonra 2 ila 3 hafta içinde kaybolur. Sorun birkaç haftadan daha uzun sürerse veya kişide rahatsızlık hissi varsa, doktora gitmek doğru bir karar olacaktır.

Ayrıca doktora görünmeyi düşünmeniz için diğer nedenler ise şunlardır:

• Dokunulduğunda  sert veya lastik gibi hissettiren bir lenf bezesi
• Serbestçe hareket etmeyen sert bir beze
• Çapı 1 cm veya daha fazla olan bir beze
• Gece terlemesine, karın ağrısına, açıklanamayan kilo kaybına veya yüksek ateşe eşlik eden şişmiş lenf bezleri

Lenf Bezi Şişliği Teşhisi Nasıl Yapılır?

Bir doktor, etkilenen bölgeye odaklanan bir fizik muayene yaparak ve kişinin semptomlarını ve tıbbi geçmişini tartışarak şişmiş lenf bezlerinin nedenini genelde kolaylıkla teşhis edebilir. Bununla birlikte, şişmenin nedenini belirlemek için tıbbi testler de isteyebilirler. Bu testler, enfeksiyon belirtileri aramak için rutin bir kan testi içerebilir. Boyunda Lenf Bezi Şişmesi

Görüntüleme testleri, doktorun lenf bezlerine ve vücudun çevresindeki yapılara yakından bakmasına yardımcı olabilir. Görüntüleme testleri şunları içerir:

• Ultrason
• CT
• MR

Şişlik birkaç hafta daha devam ederse veya bir kişide görülen farklı riskli işaretler varsa, doktor lenf nodu biyopsisi önerebilir. Bu işlem sırasında doktor bölgeyi uyuşturacak, küçük bir kesim yapacak ve mikroskop altında inceleme için laboratuvara göndermek üzere lenf bezi dokusunun bir bölümünü çıkaracaktır. Alternatif olarak, analiz için lenf bezinden bazı hücreleri çıkarmak için bir iğne kullanmayı içeren ince iğne aspirasyonunu tercih edebilirler.

Şişmiş Lenf Bezleri Nasıl Tedavi Edilir?

Lenf bezi şişmesi genellikle enfeksiyon temizlendikten sonra kaybolur. Kişi antibiyotik veya antiviral gibi reçeteli ilaçlar kullandığında da şişlik kaybolabilir. Bir kişinin doku şişmesi varsa, doktorlar anti-inflamatuar ilaç reçete edebilir.

Lenf düğümlerinin şişmesinden altta yatan bir tıbbi durum sorumluysa, bu durumu tedavi etmek şişmeyi azaltacaktır.

Şişmiş lenf bezlerinin semptomlarını tedavi etmek için yaygın çözümler şunlardır;

• Etkilenen bölgeye ılık ıslak kompres uygulamak
• Su ve taze meyve suları gibi bol miktarda sıvı içmek
• Vücudun hastalıktan kurtulmasına yardımcı olmak için dinlenmek