ADH (Antidiüretik) hormonu nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur?

ADH (Antidiüretik) hormonu nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? Antidiüretik hormon kısaca ADH olarak tanımlanır. Sinir hücreleri bu hormonu sinir liflerinden (aksonlar) hipofiz bezine taşımaktadır. Anti-diüretik hormon, böbrekler ile kan damarlarına etki ederek kan basıncını kontrol etmeye yardımcı olur. Vazopressin yani ADH hormonu, antidiüretik olarak da bilinir.

ADH (Antidiüretik) hormonu nedir?

Bilindiği gibi, hipofiz bezinin arka kısmından, diğer bir deyişle Nörohipofiz kısmından iki tür hormon salgılanır. Bunlar ADH ve oksitosin hormonlarıdır. ADH kan basıncı konusunda insanlara yardımcı olur.

Antidiüretik hormon (ADH) beynin hipotalamus kısmındaki bazı özel sinir hücreleri tarafından sentezlenir. Hücreler, emir aldıklarından bu hormonu kan dolaşımında depolarlar. Antiürüretik hormon salgılanırsa, böbreklerde hazırlanan idrar miktarı azalır ve sonuç olarak vücuttaki su miktarı artar.

ADH (Antidiüretik) hormonu ne işe yarar?

Bilindiği gibi damarlarda dolaşan kanın belli bir basıncı olmalıdır. Kan miktarı azaldığında, damarlar küçülür ve bu basıncı normal değerler dahilinde tutmaya çalışır. Bu olay tek başına yeterli olmayabilir. Bu durumda, vücut kan miktarını artıracak bazı önlemlere başvurur. Bunlardan biri idrarla atılan suyu tutup kan sıvısına dahil etmektir.

Vücudun belirli bölgelerinde kan basıncına duyarlı “Basınç Reseptörleri” adı verilen organizmalar bu basınç değişikliklerini algılar ve hipotalamusa konu hakkında bilgi gönderir. Kan basıncının düştüğü durumlarda, basınç reseptörlerinden gelen raporlara göre hipotalamus ADH’yi serbest bırakma emrini gönderir. Bu durumda, idrarda suyun atılımı azalır, böylece kan sıvısı için su sağlanır.

Kan basıncının yükseldiği durumda, ters mekanizma çalışmaya başlar. ADH ayrıca damarlarda dolaşan kan hacminin normal sınırlar içinde tutulmasına yardımcı olur. Vücutta bulunan ve kan hacmindeki değişikliklere duyarlı olan “hacim reseptörleri” adı verilen organizmalar da vardır. Bu organizmalar tarafından algılanan kan hacmindeki değişiklikler, sinir lifleri yoluyla hipotalamusa taşan bilgiye dönüşür.

Hipotalamus, kendisine gelen bu bilgiler ışığında ADH salgılanmasını kontrol eder. Kan hacminin azaldığı konusunda bilgi aldığında, ADH salgılanmaya ve vücutta su tutulmasına neden olur. Bu yöntemle kan hacmi arttırılır. Kan hacmi arttığında, ADH salgılanmasını durdurur. Böylece, idrar yoluyla su kaybına ve sonuç olarak kan hacminde bir azalmaya yol açar.

Antidiüretik hormon fazla salgılanırsa, damarların duvarlarındaki düz kaslar kasılır. Bu etki nedeniyle ADH “Vazopressin” adını da almıştır. ADH çok fazla salgılanırsa, iç organlardaki düz kasları daraltır ve bu bölgelerdeki kanın vücudun daha önemli kısımlarına gitmesini sağlar. Heyecan, aşırı sevinç, korku, ADH salgısı gibi durumlarda uyarılır.

Sonuç olarak, idrar miktarı azalır ve vücutta su tutulur. Korku durumlarında idrara çıkamamanın nedeni budur. Ancak bir süre sonra vücutta biriken sıvı, ADH salgılanmasını azaltan bir mekanizmanın çalışmasını başlatacaktır. Bu durumda, korkunun hemen ardından ekstra bir idrar görülür.

ADH yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?

ADH hormonu seviyesi düştükçe, böbreklerden çıkarılan su miktarı artar. Diğer taraftan idrar hacmi artar. Gereken miktardan daha az salgılanan ADH hormonun düşmesi bazı sorunlara neden olabilir:

İdrar miktarı arttı, idrar rengi berrak

Kan basıncı düşüşü

Dehidrasyon

ADH hormon eksikliğine neler sebep olur sorusuna ise çok fazla su içilmesi cevabı verilebilir. Burada asıl olan neden çok fazla su içilir sorusunun cevabıdır.

SİZİN İÇİN: Tetradox nedir, ne için kullanılır, yan etkileri nelerdir?

Çok fazla su içmeye sebep olacak sorunlar:

Anksiyete bozuklukları.

Ağız kuruluğu sendromu.

Otoimmün kronik hepatit.

Şizofreni.

Şekersiz diyabet.

Aşırı antidiüretik hormon yükselmesi, çeşitli ilaçların ve akciğer göğüs duvarı veya hipofiz hastalıklarının yan etkilerinden kaynaklanabilir. Diğer yandan bazı tümörler yüksek oranda anti-diüretik hormon üretimini artırabilir. Çocukların gece altına kaçırması sorunları da ADH hormonu sebebi ile olabilir. Yüksek anti-diüretik hormon salgısı, böbreklerin vücutta su tutmasına neden olur.

ADH hormonunu dengelemek için yapılması gerekenler nelerdir?

ADH hormonunu dengelemek adına özellikle yediklerinize dikkat etmelisiniz. Sizin için ADH yüksekliği ya da düşüklüğü belirtileri gösteriyorsanız doktorunuza da başvurmalısınız. Ayrıca hormonların dengeli çalışması için birçok yiyecek mevcuttur. Bunlara örnek olarak brokoli verilebilir. Diğer yandan avokado ve nar gibi yiyecekler hormon düzenleme konusunda uzmandır.